Odezwa Połańczan z 4 kwietnia 1930 r. w sprawie budowy pomnika Kościuszki

Fot. Mieszkańcy Połańca przed Urzędem Gminy w lat. 30-tych / Polaniec.net

Fot. Pomnik Kościuszki w Połańcu. Lata 80-te / Polaniec.net

Pomnik Tadeusza Kościuszki w Połańcu oficjalnie odsłonięto w dniach 13-14 października 1984 r. Pół roku wcześniej, 5 maja 1984 roku podczas obchodów 190. rocznicy ogłoszenia Uniwersału Połanieckiego dokonano wmurowania kamienia węgielnego pod monument. Autorem rzeźby Naczelnika był rzeźbiarz Adam Myjak.

Pomnik po dziś dzień stoi w niezmienionej wersji na centralnym skwerze pomiędzy ulicami Głowackiego, Żapniowską i Czarnieckiego. Zmieniła się jedynie co nawierzchnia i okoliczne krzewy.

Inicjatorem powstania pomnika Kościuszki był już w latach 60-tych nauczyciel Mieczysław Tarnowski (1927-2006), ówczesny radny powiatowy, społecznik i regionalista.

Nasza redakcja dotarła również do ciekawych materiałów – odezwy mieszkańców Połańca, ówczesnego powiatu sandomierskiego z 20 kwietnia 1930 r. którą poniżej zamieszczamy w całości.

 

*  *  *

 

ODEZWA, POŁANIEC, 4 KWIETNIA 1930 ROKU

Do Szanownych Panów Obywateli powiatu sandomierskiego, w sprawie budowy pomnika Tadeuszowi Kościuszce w Połańcu.

Połaniec, dawna Kasztelania (49 Kasztelanów), ma za sobą świetne wspomnienia w dziejach niepodległej naszej Ojczyzny.

Największą jednak pamiątką obdarzył miejscowość tę Tadeusz Kościuszko, ogłaszając tutaj swój wiekopomny Uniwersał do narodu. Zostały tu okopy po wielkim bojowniku za naszą wolność, zostało pamiętne miejsce orężnej rozprawy, błota Kraśnickie, na które spędził moskali z piaszczystej wyniosłości – Kościuszko wrogów naszych, rozgromił i potopił. Oprócz skromnego Kopca już w czasie wielkiej wojny usypanego rękoma miejscowej i okolicznej ludności, na miejscu, z którego wspomniany wyżej Uniwersał ogłosił, niema tu nic, co by ludowi przypominało o wiekopomnym czynie, jakim był ten Uniwersał. Otóż dla uwiecznienia tego czynu podczas obchodu Święta Narodowego, z dnia 3 maja 1928 r., zawiązał się po raz drugi już, Komitet, który postanowił w miejscu, z którego Kościuszko Uniwersał ogłosił, wystawić pomnik. Ponieważ Gmina tutejsza, a raczej parafia jest biedna, grunty piaszczyste, sama więc jako taka nie będzie mogła podołać temu zadaniu.

Zwraca się więc do Sz. Panów Obywateli, aby zechcieli przyjść z pomocą w uskutecznieniu zamierzonego dzieła.

Przychylając się do prośby miejscowej ludności, Komitet gorąco popiera jej prośbę i ma tę błogą nadzieję, że Sz. Panowie Obywatele chętnie w tej sprawie – wezmą udział, że z pomocą ich składek – będziemy mogli sprostać zamierzonemu dziełu, aby Hetman w chłopskiej sukmanie nie miał prawa skarżyć się na brak wdzięczności u narodu.

Ofiary składać można lub przesyłać pocztą, na ręce prezesa Komitetu Proboszcza parafii połanieckiej ks. Teodora Janowskiego, poczta w miejscu.

Prezes Komitetu – ks. T. Janowski
Sekretarz Komitetu – M. Chorab
Skarbnik Komitetu – R. Korczak