W dniu dzisiejszym Połaniec obchodzi 758. rocznicę potwierdzenia praw miejskich przez księcia Bolesława Wstydliwego, co miało miejsce 18 lipca 1264 roku. Połaniec zawsze szczycił się swoją bogatą historią, świętując kolejne jubileusze. Był grodem kasztelańskim leżącym w pobliżu ujścia rzeki Czarnej do Wisły, przy trakcie prowadzącym z Krakowa na Ruś przez Sandomierz. Najdawniejsza osada grodowa leżała w dolinie rzeki Czarnej, w pobliżu dzisiejszej Winnicy i funkcjonowała w XI-XII w. Prawdopodobnie przed 1264 r. w związku z nadaniem praw miejskich osada została przeniesiona na nowe miejsce, położone na południowym zachodzie od grodu nad rzeką Czarną, gdzie prawdopodobnie wytyczono rynek i wzniesiono nowy kościół.
W dniu 18 lipca 1264 r. książę krakowski i sandomierski Bolesław Wstydliwy (1226–1279) powtórnie dokonał nadania w dziedziczenie wójtostwa w mieście Połaniec Mikołajowi synowi Bartłomieja. To jedyne zachowane w źródłach potwierdzenie lokacji miasta. Połaniecki dokument nie jest jednak stricte dokumentem lokacyjnym ponieważ miejscowość znajdowała się w zaawansowanym etapie rozwojowym i musiała takowy otrzymać wcześniej ale jest zestawem przywilejów dla wójtów połanieckich i obowiązków i praw dla jego mieszkańców.
Jak pisał śp. Mieczysław Machulak w Gminnym Programie Opieki nad Zabytkami na lata 2013-2016: “dokumentu tego nie można jednak utożsamiać z przywilejem lokacyjnym a jedynie z przypomnieniem faktu, który mógł mieć miejsce kilkanaście lat wcześniej. Możliwe, że dzieło organizowania miasta powierzono wójtowi Bartłomiejowi, ale nie zdołał on doprowadzić go do końca, gdyż przeszkodziły temu najazdy tatarskie. Z tego też względu rok 1264 przyjmować należy wyłącznie jako umowną datę lokacji Połańca, mając jednak świadomość, że miasto jest starsze”.
Książę Bolesław Wstydliwy (przydomek „Wstydliwy” związany był z dużą pobożnością księcia), w obecności swoich najwyższych dygnitarzy – wojewody krakowskiego oraz kasztelanów: krakowskiego, sandomierskiego, wiślickiego i lubelskiego, wystawił dokument, w którym uwzględniając wierną służbę Mikołaja, syna Bartłomieja wójta połanieckiego, zezwolił mu na założenie miasta (na prawie średzkim) na obszarze ziemi należącym do grodu i nadał mu dziedziczne wójtostwo w Połańcu wraz ze wszystkimi dobrami należącymi do niego: czteroma wolnymi łanami ziemi, łąkami, pastwiskami, barciami, lasami i zbiornikami wodnymi oraz prawem do polowania. Dokument został wydany na zamku myśliwskim w Osieku, gdzie książę spełniał urzędowe czynności, odbywał sądy i odpoczywał po trudnych polowaniach w rozległych borach książęcych.
W wystawionym przywileju Bolesław Wstydliwy zobowiązał mieszczan Połańca do płacenia czynszu w wysokości wiardunku (na św. Marcina) z ław sukienniczych i szewskich oraz jatek rzeźniczych, a także z domów po pół skojca; trzecią część tych opłat miał pobierać wójt dziedziczny Połańca, któremu książę zezwolił na wybudowanie młyna na rzece Czarnej i jazów na Wiśle (płoty grodzone w poprzek rzeki) oraz łowić ryby niewodem. Wystawienie przywileju dla wójta Mikołaja Bartkowica przyczyniło się do rozbudowy miasta, które zaczęło się rozwijać na obszarze ziemi w pobliżu grodu.
Historia naszej małej Ojczyzny jest wyjątkowa i niezwykła. Połaniec znajdował się wówczas w pierwszej dziesiątce miast, które otrzymywały przywileje w Małopolsce a wśród trzydziestu kilku, które je uzyskały w XIII wieku.
Z okazji tego 758. rocznicy nadania praw miejskich Połańcowi redakcja portalu składa wszystkim mieszkańcom i samorządowi miasta najlepsze życzenia. Życzymy, aby kolejne lata były dla miasta szczęśliwe, przynosząc jego dalszy rozwój i wzrost zamożności. Wszystkim mieszkańcom miasta i gminy Połaniec życzymy zdrowia, powodzenia w życiu osobistym i zawodowym oraz wszelkiej pomyślności dla rodzin i bliskich. Aby kolejne, szacowne jubileusze przyniosły Państwu wiele nowych powodów do radości i dumy.
Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł. Twój czas spędzony na Portalu Polaniec.com.pl jest dla nas najlepszym podziękowaniem za naszą pracę. Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami, zapraszamy do naszego serwisu ponownie! Jeżeli podobał Ci się artykuł podziel się z innymi udostępniając go w mediach społecznościowych.