Grupa spacerowiczów, składająca się z rodzin z dziećmi, pasjonatów przyrody oraz osób spragnionych kontaktu z naturą, wyruszyła spod Pływalni “Delfin”, kierując się w stronę Kopca Kościuszki. Leśne ścieżki, którymi podążali, kryły w sobie niejedną tajemnicę, którą Katarzyna Grudzień z chęcią dzieliła się z uczestnikami.
Już na początku wędrówki biolog przybliżyła fascynujący świat dzięciołów, które są stałymi mieszkańcami połanieckich lasów. Uczestnicy mieli okazję poznać aż pięć gatunków dzięciołów: zielonego, czarnego, dużego, średniego oraz dzięciołka. Biolog szczegółowo opisała charakterystyczne cechy każdego z nich, zwracając uwagę na różnice w upierzeniu, zachowaniu oraz preferencjach siedliskowych. Na szczególną uwagę zasłużył dzięcioł duży – najliczniejszy gatunek dzięcioła w Polsce, który można spotkać nie tylko w lasach, ale także w parkach i ogrodach. Uczestnicy spaceru mieli również szansę zobaczyć ślady obecności dzięciołów na drzewach – Katarzyna Grudzień wskazywała naruszoną korę, będącą świadectwem intensywnego żerowania tych ptaków. Często to właśnie takie „dziuple” stają się pierwszym sygnałem, że w okolicy działa dzięcioł.
W miarę jak spacerowicze zagłębiali się w las, biolog opowiadała o innych mieszkańcach tego niezwykłego miejsca. Tropienie śladów saren, dzików i lisów stało się prawdziwym wyzwaniem i jednocześnie ogromną frajdą. Uczestnicy nauczyli się rozpoznawać subtelne różnice w tropach i zrozumieli, jak wiele można wyczytać z odcisków racic czy kopyt na leśnym poszyciu. Spacerowicze, uzbrojeni w wiedzę, z zapałem przystąpili do poszukiwania tropów. Najbardziej spostrzegawczym udało się odnaleźć ślady sarny, co wzbudziło niemałe emocje w grupie. Uczestnicy dowiedzieli się również o innych śladach obecności saren, takich jak zdarta kora na drzewach, którą kozły ocierają swoimi porożami podczas wędrówek.
Katarzyna Grudzień podzieliła się również ciekawostkami na temat wiewiórek, których obecność można rozpoznać po charakterystycznie obgryzionych szyszkach. Te sprytne gryzonie potrafią bardzo precyzyjnie obgryzać łuski, pozostawiając na nich wyraźne ślady swoich zębów, co czyni szyszki jednym z łatwiejszych do zidentyfikowania dowodów na ich aktywność w lesie. Zwróciła uwagę, że wiewiórki często gromadzą swoje zapasy w miejscach trudno dostępnych, co sprawia, że znalezienie takich śladów to prawdziwa gratka dla miłośników przyrody. Obecność wiewiórek zdradzają także inne drobne ślady, takie jak pozostawione na ziemi fragmenty orzechów czy ślady zębów na korze drzew. Wyjaśniła także, jak odróżnić ślady nornic i myszarek na orzechach – myszy pozostawiają ślady zębów na wewnątrz, natomiast nornice obgryzają orzechy od wewnątrz.
Prawdziwą perełką tego wydarzenia były jednak sowy uszatki, które zimują w połanieckich lasach. Te fascynujące ptaki drapieżne polują na myszy i inne małe gryzonie, łykając je w całości. Po przetrawieniu mięsa i tkanek, sowy uszatki wypluwają pozostałości w postaci tzw. wypluwek – kulistych mas zwierzęcych resztek, które można znaleźć pod drzewami, gdzie sowy spędzają czas na żerowaniu. Wypluwki te są wyjątkowym źródłem informacji o diecie i zwyczajach tych nocnych drapieżników. Katarzyna Grudzień zaprezentowała uczestnikom zasuszone wypluwki, które były bogatym materiałem do analizy. Uczestnicy mogli przyjrzeć się ich zawartości, odkrywając fragmenty kości gryzoni, zębów oraz innych resztek, które sowy wypluwają po trawieniu. To, co na pierwszy rzut oka może wydawać się nieprzyjemne, w rzeczywistości stanowi cenny dowód na obecność sowy w danym lesie. Biolog wyjaśniła, że wypluwki są nie tylko interesującym śladem aktywności sowy, ale także niezwykle ważnym narzędziem dla naukowców. Analizując wypluwki, badacze mogą określić, jakie gryzonie i inne drobne zwierzęta zamieszkują dany teren, co dostarcza cennych informacji o lokalnym ekosystemie.
Następnie grupa udała się na Winną Górę, która oferowała zapierający dech w piersiach widok na Wisłę. Z tego malowniczego punktu widokowego, uczestnicy mogli podziwiać rzekę oraz jej okoliczne tereny, które są domem dla wielu interesujących gatunków ptaków. Wzdłuż brzegów Wisły można spotkać czaple, kormorany, mewy i rybitwy. Na tym terenie można również dostrzec bieliki oraz bociany czarne.
Podczas spaceru uczestnicy mieli również przyjemność odkrywać bogatą florę połanieckich lasów i łąk. Na ich drodze pojawiły się kalina koralowa, głóg szypułkowy oraz owoce róży, które zachwycały intensywną czerwienią. W lesie można było dostrzec posiewnik szorstki, a na łące prowadzącej na Winną Górę uwagę przyciągał wiesiołek, nazywany „kwiatem jednej nocy” lub „świecącą rośliną”. W Polsce występuje około 30 gatunków wiesiołka, z czego najbardziej znany jest wiesiołek dwuletni (Oenothera biennis), który jest powszechnie stosowany w ziołolecznictwie. Wśród kwiatów można było dostrzec także malwy, dziewanny oraz chabry nadreńskie, a także przymiotło białe, które, choć urodziwe, budzi kontrowersje wśród ogrodników. Przymiotło białe jest bowiem rośliną bardzo inwazyjną, zagrażającą rodzimym gatunkom ozdobnym i miododajnym.
W drodze powrotnej uczestnicy mieli okazję usłyszeć charakterystyczne odgłosy dzięciołów oraz wypatrzyć wilgę – pięknego, barwnego ptaka, który często ukrywa się w gęstwinie roślinności, oraz jaszczurkę, przemykającą wśród traw.
Spacer edukacyjny „Tajemnice Lasu” okazał się nie tylko doskonałą lekcją przyrody, ale także wspaniałą okazją do aktywnego spędzenia czasu w otoczeniu natury. Dla wielu był to czas pełen refleksji nad tym, jak wiele tajemnic kryje się w lasach, które mijamy na co dzień, nie zdając sobie sprawy z bogactwa życia, jakie w nich tętni.
Spacer edukacyjny “Tajemnice Lasu” jest częścią projektu “inteGRAcja” realizowanego w ramach konkursu grantowego “Działaj Lokalnie 2024”, dofinansowanego ze środków Programu “Działaj Lokalnie” Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności realizowanego przez Akademię Rozwoju Filantropii w Polsce (AFRP) oraz Ośrodek Działaj Lokalnie w Osieku i Fundację Aktywizacji i Rozwoju w Osieku. Projekt “inteGRAcja” realizowany jest ze współpracy z Centrum Kultury i Sztuki w Połańcu.
Dziękujemy za przeczytanie artykułu. Chcesz podzielić się ciekawym newsem lub zaproponować temat? Skontaktuj się z nami, pisząc maila na adres: ✉️ redakcja@polaniec.com.pl
